کد مطلب:42401 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

شيوه نشر احكام و معارف ديني از زمان ائمه معصومين(ع) تا به امروز چگونه بوده است؟

شيوه ائمه معصومين(ع) در نشر احكام و معارف ديني، نوشتن كتاب نبوده است. پيشوايان معصوم - به خصوص امام صادق وامام باقر(ع) - شاگرداني داشته اند كه از آن بزرگواران، روايات را مي شنيدند و آنها را مي نوشتند. يا اين كه افراد معمولي از ائمه(ع) سؤالي مي كردند؛ بعد آن مطلب را به ديگري منتقل مي نمودند و بالاخره به گوش فرد با سوادي مي رسيد و آن را يادداشت مي كرد؛ به طوري كه در زمان حضرت عسگري(ع) حدود چهارصد كتاب در موضوعات مختلف از ائمه معصومين(ع) نوشته و جمع آوري شده بود و اصول چهارصدگانه ناميده مي شد. بعداً در اواخر غيبت صغري و اوايل غيبت كبري، علماي شيعه (مثل مرحوم كليني، شيخ صدوق و شيخ طوسي«ره») اين كتاب ها را باب بندي نموده و نظم خاصي دادند و تبديل به چهار كتاب كردند (كافي، من لايحضره الفقيه، تهذيب، استبصار). البته غير از اين چهار كتاب، كتاب هاي ديگري نيز در همان زمان و كمي بعد نوشته شد. كتابهايي كه در سده هاي بعد (يعني قرن چهارم و پنجم) نوشته شد، اغلب جمع آوري از همان كتب علماي پيشين بوده است. قابل ذكر است سند هر روايتي كه از ائمه معصومين(ع) در اين كتب نقل شده، در اول همان حديث آمده است. اين اجمالي بود راجع به كيفيت رسيدن روايات ائمه معصومين به دست ما. در مورد كتاب هاي دعا و نمازها، اگر نويسنده كتاب مطلب را از كتاب هاي معتبر نقل كرده و اين مطلب به عنوان حديث باشد، كيفيت رسيدن آن به دست ما به شكلي است كه نوشته شد. قرآن مجيد درباره اين گونه نمازها فرموده است: {H{/Bوَ اِسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ اَلصَّلاةِ{w1-5w}{I2:45I}/}H}؛ {Mاز صبر و نماز كمك بگيريدM}. در روايات آمده است كه هرگاه موضوعي ائمه(ع) را نگران مي ساخت ودر تنگنا قرار مي داد، به نماز پناه مي بردند. البته اين بدان معنا نيست كه از طريق راه هاي متعارف، اقدامي براي حل مشكل صورت نگيرد؛ ولي از آن جا كه دعا علاوه بر تأثير واقعي و حقيقي در امور، موجب اطمينان نفس و آرامش آن مي گردد، سهم مهمي در نگه داشتن روحيه و اميد به آينده دارد. امروزه با آزمايش هاي مختلف كه در كلينيك هاي غرب انجام شده، اين نتيجه روشن شده كه افراد دعا كننده و متكي به ايمان، خيلي سريع تر از ديگران بهبود مي يابند. حال مي توان حكمت گرايش دادن مردم به سمت دعا را در نظام تربيتي اسلام دريافت.